Uit de jaarlijkse cijfers van de Nederlandse vereniging Frisdranken, Waters, Sappen (FWS) blijkt dat frisdrankproducenten voorlopen op de afspraken uit het Nationaal Preventieakkoord. De sector heeft zich in 2018 gecommitteerd aan het beperken van de suikerinname door consumenten. Enerzijds door middel van herformulering van bestaande producten, anderzijds door de introductie van caloriearme innovaties. En met succes. Deze zomer bleek dat het afgegeven commitment om 25% calorieën te reduceren in 2020 reeds een jaar eerder is behaald. Hierop heeft FWS, op eigen initiatief, de lat opgehoogd naar 30% in 2030.
‘Nederlandse retailers hebben in het afgelopen jaar goede manieren gevonden om een bijdrage te leveren aan de inspanningen vanuit de leveranciers,’ vertelt Roorda. ‘Door consumenten voorlichting te geven via zogenaamde friswijzers, door een betere positie van suikervrije of suikerarme alternatieven op het schap en door in te zetten op ‘portion control’. In het laatste geval halen supermarkten bijvoorbeeld proactief grootformaten blik uit de schappen en vervangen ze, daar waar mogelijk, door 250ml of kleiner. Dat leidt tot een fors lagere suikerinname. Als je dit mechanisme eenmaal doorhebt, kun je er natuurlijk ook proactief op inspelen.’
Shoppers supporten bij suikerreductie
Als eerste Nederlandse retailer besloot Albert Heijn in 2016 een statement te maken door de friswijzer te introduceren. Zo konden shoppers in één oogopslag zien hoeveel calorieën er in een product zitten. Daarnaast haalde AH (te) grote portieverpakkingen blikjes energiedrank uit het schap. Energiedrank is een functioneel product en 250ml is de juiste hoeveelheid voor de werking ervan. Door blikken groter dan 250ml uit het schap te halen, voorkom je dus overconsumptie bij shoppers. Dit alleen al heeft geleid tot een suikerreductie van miljoenen suikerklontjes per jaar.
PLUS volgde het voorbeeld van Albert Heijn in 2018 en ging nog een stap verder door alle frisdranken groter dan 250ml in blik van het schap te halen. Hiermee benaderde Plus blikverpakkingen duidelijk anders dan PET. Roorda legt uit: ‘Een blikje kan je na opening niet opnieuw sluiten, zoals je met een flesje wel kan. Hierdoor krijgen consumenten een grote hoeveelheid suiker in één keer binnen. Weggooien van een laatste beetje zien consumenten als verspilling van geld en product.’
'Supermarkten halen proactief grootformaten blik uit de schappen'
Verantwoord productaanbod
De ambities van PLUS reiken dus verder dan energiedranken alleen. Eric Leebeek, Commercieel Directeur bij PLUS, vertelt waarom de ‘Goed Eten’ retailer doorpakt richting segmenten als cola en sinas, waar naast winst op suikerreductie toch ook volumeverlies op de loer ligt. ‘Ik vind het belangrijk om onze focus op maatschappelijk verantwoord ondernemen op meerdere manieren te laden. Inmiddels zijn we voor het zesde jaar op rij de Meest Verantwoorde Supermarkt en daarbinnen kan een verantwoord productaanbod uiteraard niet ontbreken. Dit gaat verder dan alleen bewuste en gezonde huismerkproducten,' aldus Leebeek.
Hij vervolgt: 'Samen met frisdrankproducenten zijn wij gaan inzetten op portieverpakkingen van 250ml en lager, omdat we zagen dat de kopers ervan steeds meer opschuiven richting ‘gemak’ en consumptie ‘on the go’. Portiegroottes van 330ml of zelfs 500ml dienen dat doel niet. Bang voor volume- of omzetverlies? Dat zijn we niet. We zien het eerder als een kwestie van strategisch voorsorteren. Het heeft ons namelijk ook geholpen om tot nu toe meer dan 100.000 kilo suiker uit het schap te halen in een paar jaar tijd.'
Bewuste keuzes
Dirk zette vorig jaar de stap binnen energiedranken specifiek, waarna COOP volgde door het 500ml blik van het eigen merk energiedrank te saneren. Zo neemt een veranderend productaanbod dus, naast voorlichting, een prominente rol in bij het stimuleren van gezonde keuzes. Directeur Marcel Huizing licht de maatregel als volgt toe: ‘Wij willen de overconsumptie van suikerhoudende dranken niet stimuleren. Nederlandse consumenten maken steeds bewustere keuzes en Dirk wil ze hierin supporten. Daarom is de afgelopen tijd het aanbod suikervrije frisdranken uitgebreid en is er meer diversiteit gekomen binnen het water segment.'
'We blijven allerlei soorten producten aanbieden, maar stimuleren hierbij wel zoveel als mogelijk de gezondere keuze. Voor energiedranken was het vrij helder, waarom zouden we grotere verpakkingen aanbieden wanneer het voor de functionaliteit niet nodig is? Daarbij zijn wij als discounter altijd op zoek naar een doeltreffend portfolio en 500ml frisdranken in blik horen daar volgens ons niet meer bij.’
Toekomstige ontwikkelingen
Ook Taco Juriaanse, directeur van de branchevereniging Frisdranken, Waters en Sappen, kijkt verheugd naar de synergie-effecten tussen producenten en supermarkten. ‘Het is duidelijk dat de inspanningen van de producenten hun vruchten afwerpen, maar zonder de supermarkten zou het uiteindelijke effect waarschijnlijk achterblijven. We werken aan een brede aanpak van suikerreductie in bestaande producten, het ontwikkelen van totaal nieuwe proposities en portion control, het aanbieden van kleinere porties. Dat kan alleen succesvol wanneer je samenwerkt.'
'Een ander mooi resultaat van goede samenwerking is het feit dat uit een studie van FWS naar energiedranken blijkt dat de overconsumptie onder jongeren van 13-18 jaar is teruggelopen van 1.8% in 2013 naar 0.3% in 2020. Supermarkten geven zo de maat aan. Spelers binnen andere kanalen in de foodbranche, zoals tankstations, volgen het voorbeeld. De Haan tankstations werken momenteel aan een plan om hun consument te helpen om meer verantwoorde keuzes te maken. Portion control en zeer zeker voor het functionele segment energiedranken lijken een logische stap.
In 2021 zal er op dit vlak sowieso veel gebeuren in het Petrol kanaal, zeker wanneer Albert Heijn haar AH to Go formule verder gaat uitrollen in samenwerking met BP. Al met al zijn er genoeg veelbelovende ontwikkelingen, die ervoor zorgen dat de frisdrankenbranche voor blijven lopen op de gemaakte afspraken in het Preventieakkoord, met als doel een gezonder Nederland.’
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met CBL, FWS, Plus, Dirk en De Haan.
